Bhindi In Winter
हिवाळ्यात भेंडी खाणे आरोग्यासाठी धोकादायक आहे का? जाणून घ्या सत्य
Bhindi In Winter : भारतीय स्वयंपाकघरातील भेंडीची भाजी ही सर्वांच्या पसंतीची असते. पोळीसोबत असो किंवा भाताबरोबर, भेंडीचा स्वाद वेगळाच लागतो. लहानपणापासून आपण ही भाजी चवीने खात आलो आहोत. सध्या हिवाळा सुरू असल्याने भेंडी खाण्याबाबत अनेक गैरसमज आणि चर्चांना उधाण आले आहे. काही लोक हिवाळ्यात भेंडी खाणे टाळण्याचा सल्ला देत आहेत. पण, खरोखरच भेंडी खाणे आरोग्यासाठी घातक ठरते का?
व्हायरल व्हिडीओने उभे केलेले प्रश्न
सध्या सोशल मीडियावर एक व्हिडीओ व्हायरल होत आहे, ज्यामध्ये डॉ. पौर्णिमा बहुगुणा यांनी भेंडीला ‘स्लो पॉयझन’ असे संबोधले आहे. त्यांच्या मते, थंड हवामानात भेंडीवर बुरशी निर्माण होण्याची शक्यता वाढते. अशा भेंडीवर कीटकनाशके फवारली जातात, ज्यामुळे ती आरोग्यासाठी हानिकारक ठरते. परंतु, या दाव्याला वैज्ञानिक आधार आहे का, हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
भेंडी खाण्याचे फायदे तज्ज्ञांच्या मताने
बंगळुरूच्या एस्टर व्हाइटफिल्ड हॉस्पिटलच्या आहारतज्ज्ञ डॉ. वीणा व्ही यांनी यासंदर्भात महत्त्वाची माहिती दिली. त्या म्हणतात, “हिवाळ्यात भेंडी खाणे अपायकारक आहे, असे कोणतेही शास्त्रीय पुरावे नाहीत. खरं तर, भेंडीमध्ये अनेक पोषक घटक आहेत, जे वर्षभर आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर असतात.”
डॉ. वीणा यांच्या मते, भेंडीमध्ये फायबर, व्हिटॅमिन्स, आणि अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात. मात्र, काही व्यक्तींना भेंडीच्या अति सेवनाने पचनासंबंधित त्रास होऊ शकतो. भेंडीमध्ये फ्रॅक्टन्स नावाचा कार्बोहायड्रेट प्रकार असतो, ज्यामुळे काही जणांना अॅसिडिटी किंवा अतिसार होऊ शकतो. तसेच, भेंडीमध्ये ऑक्सलेटचे प्रमाण जास्त असल्याने मूत्रपिंडाच्या दगडांचा धोका वाढू शकतो.
भेंडी खाण्याचे फायदे आणि पोषक घटक
1. पोषणमूल्यांचा खजिना
भेंडी ही फोलेट, व्हिटॅमिन ए, सी, आणि के यांसारख्या पोषक घटकांनी समृद्ध आहे. यामुळे रोगप्रतिकारशक्ती वाढते, दृष्टी सुधारते, आणि हाडे मजबूत होतात.
2. पचन सुधारते
भेंडीतील उच्च फायबरचे प्रमाण पचनसंस्थेसाठी फायदेशीर ठरते. यामुळे पचनक्रिया सुरळीत राहते आणि आतड्यांचे आरोग्य सुधारते.
3. रक्तातील साखर नियंत्रणात ठेवते
भेंडीमध्ये ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असल्यामुळे ती रक्तातील साखर नियंत्रित ठेवते. यात असलेल्या फायबरमुळे साखरेचे शोषण कमी होते, ज्यामुळे मधुमेह नियंत्रणात राहतो.
4. हृदयाचे आरोग्य राखते
भेंडीतील विरघळणारे फायबर कोलेस्ट्रॉल कमी करण्यास मदत करते. यामुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो आणि हृदय निरोगी राहते.
5. अँटिऑक्सिडंट्सचा प्रभाव
भेंडीमध्ये फ्लेव्होनॉइड्स आणि पॉलीफेनॉल्ससारखे अँटिऑक्सिडंट्स असतात, जे शरीरातील पेशींना ऑक्सिडेटिव्ह तणावापासून वाचवतात आणि नुकसान टाळतात.
6. त्वचेसाठी फायदेशीर
भेंडीतील व्हिटॅमिन सी आणि अँटिऑक्सिडंट्स त्वचेसाठी खूप फायदेशीर असतात. हे कोलेजन निर्मितीस चालना देतात, ज्यामुळे त्वचा आणि केस निरोगी राहतात.
7. लोहाचे शोषण वाढवते
भेंडीतील व्हिटॅमिन सी शरीरातील लोहाचे शोषण वाढवते, ज्यामुळे अशक्तपणा कमी होतो.
हे सुद्धा वाचा : Benefit Of Kashmiri Garlic: काश्मिरी लसणाचे आरोग्यासाठी अद्भुत फायदे
भेंडी खाण्याचे तोटे कोणते?
अतिसेवनामुळे होणारे त्रास
जरी भेंडी पोषणमूल्यांनी भरलेली असली तरी तिचे अति सेवन काही त्रासदायक ठरू शकते. पचनासंबंधित समस्या, अॅसिडिटी, आणि मूत्रपिंडाच्या दगडांचा धोका भेंडीच्या अतिसेवनामुळे होऊ शकतो. त्यामुळे संतुलित आहार घेणे महत्त्वाचे आहे.
भेंडीवरील कीटकनाशकांचा प्रभाव
भेंडीवर वापरल्या जाणाऱ्या कीटकनाशकांमुळे ती धुवून स्वच्छ न केल्यास आरोग्यासाठी घातक ठरू शकते. त्यामुळे भेंडी शिजवण्यापूर्वी ती चांगली धुवावी आणि स्वच्छ करावी.
भेंडी आहारात कशी समाविष्ट करावी?
- मसालेदार भेंडी भाजी : भेंडीची मसालेदार भाजी बनवून पोळीबरोबर खाल्ली तर ती चविष्ट लागते.
- कुरकुरीत भेंडी : भेंडीला हलके तळून कुरकुरीत स्नॅक बनवू शकता, जो मुलांपासून मोठ्यांपर्यंत सर्वांनाच आवडतो.
- सूप आणि मिश्र भाज्या : भेंडीचा उपयोग सूपमध्ये किंवा मिश्र भाज्यांमध्ये करून आहारात वेगळा स्वाद आणता येतो.
- चिकटपणा कमी करण्यासाठी उपाय : भेंडीचा चिकटपणा दूर करण्यासाठी ती शिजवताना लिंबाचा रस किंवा गरम पाण्याचा वापर करावा. यामुळे भेंडी अधिक चवदार लागते.
हिवाळ्यात भेंडी खाण्यासाठी काय काळजी घ्यावी?
- ताजी भेंडी निवडा: हिवाळ्यात बाजारातून भेंडी खरेदी करताना ताजी आणि हिरवी भेंडी निवडा.
- स्वच्छ धुवा: भेंडी शिजवण्यापूर्वी ती नीट धुवून घ्या.
- संतुलित सेवन: भेंडी खूप जास्त प्रमाणात खाण्यापेक्षा आहारात संतुलित प्रमाणात समाविष्ट करा.
निष्कर्ष :
भेंडी खाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे, पण ती शिजवण्यापूर्वी योग्य काळजी घेणे गरजेचे आहे. हिवाळ्यात भेंडी खाणे अपायकारक असल्याचा कोणताही शास्त्रीय आधार नाही. मात्र, भेंडी खरेदी करताना तिची गुणवत्ता तपासणे आणि योग्य प्रकारे शिजवणे हे महत्त्वाचे आहे. संतुलित आहाराचा भाग म्हणून भेंडीचा समावेश केल्यास ती आपले आरोग्य सुधारण्यास मदत करते.
तुमच्या आहारात भेंडी नियमितपणे समाविष्ट करा आणि तिच्या पोषणमूल्यांचा आनंद घ्या!